Prawdziwy koszt
naszych zakupów
Ciesząc się niskimi
cenami ubrań, żywności czy sprzętu elektronicznego, pamiętajmy, że i tak musimy
ponieść ich prawdziwy koszt. Koszt ten nie musi być wyrażony w pieniądzu – może
się objawić na przykład w postaci degradacji środowiska naturalnego. Sprzęt elektryczny,
który taniej wyrzucić niż naprawić, prowadzi do powstawania kolejnych wysypisk,
za utrzymanie których musimy płacić. Ponadto, za szkodliwy proces produkcji
elektroniki użytkowej, podobnie jak za wyciek szkodliwych substancji
chemicznych z wyrzuconych przez nas urządzeń też przecież płacimy, tylko w
trochę odmienny sposób – w postaci degradacji środowiska naturalnego. Czasami
to inni ludzie płacą za osiągnięte przez nas oszczędności – niska cena ubrań z
Azji Wschodniej czy Ameryki Środkowej jest osiągana kosztem tych, którzy
produkując te ubrania, zarabiają kwoty ledwie starczające na przeżycie.
Przemysłowa hodowla zwierząt być może prowadzi do zmniejszenia ceny nabywanego
przez nas mięsa, lecz wiąże się z niepotrzebnym cierpieniem zwierząt hodowanych.
Z kolei prawdziwy koszt naszych zakupów w supermarketach możemy dostrzec
dopiero wtedy, gdy zauważymy, że lokalne sklepy znikają z naszych głównych ulic
oraz osiedli.
Co to znaczy, że
produkt spełnia kryteria "odpowiedzialności"?
Nie ma jednej uniwersalnej
definicji dla odpowiedzialnej konsumpcji i produktów. Zazwyczaj jednak, gdy określamy taką postawę
lub produkt tym mianem, mamy na myśli to, że jego wyprodukowanie nie wiązało
się z łamaniem praw człowieka, praw pracowniczych oraz degradacją środowiska
przyrodniczego. Czasem idziemy o krok dalej i odpowiedzialną konsumpcja (i
produkcją) nazywamy takie działanie, kiedy producent aktywnie przyczynia się do
polepszenia losu ludzi i do ochrony środowiska naturalnego.
Cztery rodzaje
odpowiedzialnych zakupów
- Wybór danych
kategorii produktów
Ten typ zakupów
oznacza wybór konkretnych produktów, takich jak np. energooszczędne żarówki.
- Unikanie
kupowania danych kategorii produktów
Ten typ zakupów
wiąże się z unikaniem kupowania produktów, do których mamy krytyczny stosunek,
np. jajek z chowu klatkowego czy samochodów spalających duże ilości paliwa.
- Koncentracja na
poszczególnych firmach
Takie podejście do
zakupów polega na całościowym podejściu do działalności konkretnych
przedsiębiorstw. Unikaniu kupowania produktów firm, które w swej działalności
naruszają określone standardy społeczne i środowiskowe, a wybieraniu
przedsiębiorstw, kierujących się nie tylko chęcią zysku ekonomicznego, ale
także zasadami dotyczącymi środowiska naturalnego i etyki.
- Całościowe
podejście
Oznacza ono ocenę
firm oraz produktów pod względem przestrzegania przez nich praw człowieka,
standardów środowiska itd. i wybór takich produktów, które w największym
stopniu spełniają określone kryteria społeczne i ekologiczne.
Kupuj
odpowiedzialnie - kilka rad na zakończenie
- Ograniczaj
konsumpcję
Same odpowiedzialne
zakupy nie wystarczą. Musimy także zmniejszyć liczbę rzeczy, które kupujemy,
używamy i które wyrzucamy na śmietnik. Zanim wybierzesz się na zakupy, zadaj
sobie kilka prostych pytań: Czy tego naprawdę potrzebujesz? Czy rzeczywiście
będziemy tego używał(a)? Co się stanie z tym produktem po tym, jak przestanie
być ci już potrzebny?
- Rób zakupy blisko swego miejsca
zamieszkania
Lokalnym sklepom
coraz trudniej utrzymać się na rynku, a główne ulice naszych miast są coraz
bardziej zdominowane przez sklepy należące do dużych sieci handlowych oraz
przez supermarkety. Lokalne zakupy to zmniejszenie ilości spalin w powietrzu i
wsparcie dla lokalnej społeczności.
- Oszczędzaj i inwestuj w sposób
odpowiedzialny
Ważne jest nie
tylko to, jak wydajesz swoje pieniądze, ale także to, w jakiej instytucji czy
banku je trzymasz, oraz gdzie i w jaki sposób je inwestujesz. Odpowiedzialne
inwestowanie jest na Zachodzie coraz bardziej popularne. Także w Polsce zaczyna
się rozwijać.
- Kupuj produkty używane oraz z recyclingu
Kupowany przez
ciebie produkt nie zawsze musi być nowy. Produkty ponownie przetworzone oraz
produkty „z drugiej ręki” zapobiegają marnotrawstwu cennych zasobów i pozwalają
ograniczyć stosy śmieci zalegające na wysypiskach.
